Uciążliwy świąd, biegunka, wyraźny brak apetytu i duże rozdrażnienie? Takie objawy u dziecka stanowią jasny sygnał, że jego organizm stał się żywicielem dla pasożytów. Owsica stanowi poważny problem u najmłodszych, który z czasem może okazać się zagrożeniem dla pozostałych domowników.

Czym są owsiki?

Owsikami określa się drobne robaki o białej barwie i nitkowatym kształcie, które są zaliczane do grona pasożytów. Z kolei owsica jest chorobą wywoływaną wskutek bytowania owsików w przewodzie pokarmowym. Problem owsicy w głównej mierze dotyczy dzieci – przypadki osób dorosłych są zwykle podyktowane słabą odpornością np. wskutek źle zbilansowanej diety oraz kiepskiego stanu mikrobioty jelitowej. Dorosłe samice owsików po około 4 tygodniach od zagnieżdżenia się w organizmie zmierzają w dół jelita, aby opuścić ciało. Jaja zostają złożone nocą w obrębie skóry otaczającej odbyt. Larwy ponownie wracają do organizmu żerować na gospodarzu, co powoduje błędne koło.

Jakie są przyczyny owsicy?

Owsica to jedna z najczęściej występujących chorób pasożytniczych dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym. Choć istnieje kilka możliwości zakażenia, to w większości przypadków głównym czynnikiem ryzyka jest nieprzestrzeganie podstawowych zasad higieny. Nie bez powodu owsica jest zaliczana do grona chorób brudnych rąk. Dziecko po powrocie ze żłobka, szkoły, placu zabaw czy nawet po zwykłej wizycie w toalecie może zapomnieć o umyciu rąk. Jaja owsików znajdujące na skórze dłoni lub pod paznokciami dłoni mogą w prosty sposób dostać się do przewodu pokarmowego, co powoduje zalęgnięcie się pasożytów i początek choroby.

W praktyce wyróżnia się cztery główne drogi zakażenia owsicą:

•     doustna – efekt przedostania się jaj wraz z pożywieniem np. nieumyte owoce przed posiłkiem
•     autoinwazyjna – dziecko zupełnie nieświadomie przenosi do ust jaja owsików, które znajdują się pod paznokciami wskutek wcześniejszego drapania skóry okolicy odbytu
•     retroinwazyjna – larwy po opuszczeniu jaj z powrotem wracają przez odbytnicę do jelita i rozpoczynają dalsze bytowanie w organizmie dziecka
•     inhalacyjna – jaja owsików, które przedostają się na pościel, dywany czy meble są lżejsze od powietrza, co sprawia, że unosząc się wraz z kurzem mogą trafić do układu oddechowego

Objawy owsicy

Podstawowym symptomem, który wskazuje na owsicę, jest uciążliwy świąd w okolicach odbytu. Jajeczka owsików są pokryte lepiącą wydzieliną prowokującą swędzenie, co zwiększa potencjalne ryzyko autoinwazyjnego zarażenia. Do innych objawów owsicy zaliczamy:

•     częste obgryzanie paznokci,
•     brak apetytu, nudności, bóle brzucha,
•     bóle głowy i problemy ze skupieniem,
•     ogólne uczucie osłabienia i rozdrażnienia,
•     zaczerwienienie i wypryski w obrębie odbytu,
•     u kobiet mogą pojawić się infekcje okolic intymnych.

Naturalne sposoby na owsiki

Walkę z owsikami warto rozpocząć od domowych metod. W pierwszej kolejności należy dopilnować wszelkich kwestii związanych z higieną. Poza regularnym myciem owoców przed spożyciem warto zdecydować się na częste i dokładne kąpiele malucha oraz przypilnować kwestię nauki systematycznego mycia rąk. Natomiast ubrania, pościel oraz bieliznę należy wyprać wraz z użyciem środków dezynfekujących, które są przeznaczone do przeciwdziałania alergenom i pasożytom.

Trudno jednak mówić o naturalnych sposobach na owsicę nie wspominając o dużej roli diety. Czosnek od wielu lat jest wymieniany jako „domowy antybiotyk”, co wynika z zawartych w nim składników aktywnych. Allina i allicyna są substancjami o właściwościach bakteriobójczych, ale ich działanie świetnie sprawdzi się w niszczeniu jaj owsików zalegających w jelitach. Czosnek warto połączyć z cebulą, która jest bogata w związki siarki wspierające usuwanie larw z przewodu pokarmowego.

Innym i równie wartościowym sprzymierzeńcem jest dynia, a dokładniej jej surowe pestki. Ich spożycie na czczo jest jednym z najbardziej sprawdzonych sposobów w odrobaczaniu. Wszystko za sprawą występującej kurkubitacyny. Działanie tej substancji jest dosłownie zabójcze dla owsików, bo powoduje uszkodzenie układu nerwowego zalęgłych pasożytów. Dobrym uzupełnieniem okaże się olej z czarnuszki, który wykazuje właściwości przeczyszczające. Natomiast olejki eteryczne doprowadzą do wzmożenia perystaltyki, co okaże się skuteczną ochroną przed przyczepianiem się larw do ścian jelita.

Wdrożenie do diety ziół jest niezbędne, aby skutecznie pozbyć się owsików. W tym wypadku najlepiej zastosować wrotycz – roślinę, która zawiera olejek eteryczny nazywany tujonem. Jego działanie pozwoli na przeciwdziałanie owsicy, a także pomoże w walce z dolegliwościami bólowymi żołądka. Jako dodatek warto sięgnąć po inne ziołowe składniki, które wykazują właściwości przeciwpasożytnicze np. szałwię, koper włoski, tatarak, tymianek czy piołun. Rośliny te niezwykle często są dostępne w postaci gotowych mieszanek do przygotowywania naparów.

W temacie ziół warto jeszcze wspomnieć o nasiadówkach, które pomogą złagodzić uciążliwy świąd oraz umożliwią pozbycie się podrażnień i zaczerwienienia skóry wywołanego drapaniem. Do kąpieli nasiadowych najlepiej wykorzystać suszoną korę dębu oraz rumianek.

Na sam koniec należy wspomnieć o wyjątkowo wartościowej roli błonnika i probiotyków. W pierwszym przypadku warto wprowadzić do diety produkty pełnoziarniste (np. razowe pieczywo, brązowy ryż) oraz surowe owoce i warzywa (np. marchew, papryka, jabłka ze skórką, gruszki) – ich obecność umożliwi wzmożenie pasażu jelitowego, co pozwoli na szybsze usunięcia pasożyta z układu pokarmowego. W drugim przypadku należy włączyć do menu kiszonki np. ogórki oraz kapustę, co będzie mieć wyjątkowo dobroczynne oddziaływanie na kondycję mikroflory bakteryjnej jelit i pomoże wzmocnić odporność.