Enterobioza, znana lepiej jako owsica, jest chorobą pasożytniczą rozwijającą się przede wszystkim u dzieci. Choć aktualna medycyna zna wiele skutecznych sposobów na przeciwdziałanie owsikom, to jednak wciąż można natrafić na przypadki powikłań wynikających z braku odpowiedniego leczenia. Jakie są konsekwencje nieleczonego zakażenia owsikami?
Czym jest owsica? Przyczyny i objawy
Owsica jest chorobą wywołaną wskutek obecności owsików – pasożytniczych robaków należących do nicieni. Owsiki są organizmami żerującymi wyłącznie u ludzi. Głównym miejscem ich występowania jest układ pokarmowy (jelito grube, wyrostek robaczkowy i końcowy fragment jelita cienkiego). Robaki żywią się składnikami odżywczymi, które pozyskują z pożywienia dostarczanego przez gospodarza. Najistotniejszym komponentem dla owsików są węglowodany, zwłaszcza proste jak glukoza, będące źródłem łatwo przyswajalnej formy energii. Należy wspomnieć, że owsica jest chorobą dotykającą w głównej mierze dzieci.
Główną przyczyną owsicy jest nieprzestrzeganie zasad higieny osobistej. Dziecko nie myjąc rąk po wizycie w toalecie lub po powrocie do domu (np. od lekarza, ze żłobka lub ze szkoły) może w prosty sposób przenieść do przewodu pokarmowego jaja owsików, które zazwyczaj znajdują się pod paznokciami oraz na powierzchni skóry dłoni. Innymi i równie częstymi przyczynami są m.in. spożywanie uprzednio nieumytych owoców i warzyw, wdychanie wraz z kurzem czy bezpośredni kontakt z osobą zarażoną.
Samice owsików po uzyskaniu zdolności inwazyjnej przygotowują się do złożenia jaj. Rozpoczynają wędrówkę w okolice odbytnicy. Złożone jajeczka są oblepione wydzieliną, która wywołuje u chorego dziecka niekomfortowe uczucie świądu. W ten sposób bardzo często dochodzi do zarażenia autoinwazyjengo – dzieci wskutek przenoszą z powrotem jaja owsików do organizmu, co sprawia, że cykl rozwojowy ulega powtórzeniu.
Oprócz uciążliwego świądu owsica powoduje:
- osłabienie apetytu
- nadmierną drażliwość
- zwiększone poczucie zmęczenia
- nudności i dolegliwości bólowe brzucha
- nieestetyczne i bolesne zmiany zapalne w obrębie skóry odbytu ze współtowarzyszącymi wypryskami czy zaczerwienieniem
Jakie są konsekwencje nieleczonej owsicy?
Choć w dzisiejszych czasach leczenie owsicy jest niezwykle skuteczne, to warto zdać sobie sprawę o powadze następstw, które wynikają z braku odpowiedniego postępowania terapeutycznego. Jednym z najpoważniejszych powikłań zakażenia owsikami jest infekcja dróg moczowo-płciowych. Robaki zgromadzone w okolicach odbytnicy mogą w prosty sposób przedostać się do narządów rodnych, a następnie doprowadzić do rozwoju zmian zapalnych. Problem ten jest szczególnie częsty w przypadku dziewczynek i może spowodować stany zapalne w obrębie pochwy. Długotrwale utrzymujące się zapalenie może skutkować bezpłodnością.
Inną i równie częstą konsekwencją nieleczonej owsicy są poważne stany zapalne jelita grubego, co zwykle dotyczy osób dorosłych. Do rezultatów tego typu problemu zalicza się silny ból brzucha, intensywne odczuwanie nudności, częste wymioty, brak apetytu, a nawet i krwiste biegunki. Długie bytowanie owsików w układzie pokarmowym powoduje wyraźny spadek masy ciała, a także odwodnienie i wiele schorzeń wynikających z niedoboru witamin i minerałów (np. anemię, wypadanie włosów, problemy z samopoczuciem).
Długotrwale nieleczona owsica stanowi też przyczynę szeregu problemów skórnych. Nieustanny świąd początkowo powoduje podrażnienie okolic odbytnicy. Jednak z biegiem czasu drapanie prowadzi do powstawania ran, co zwiększa ryzyko występowania wtórnego zakażenia.
Na czym polega leczenie owsicy?
Specjaliści rekomendują, aby odrobaczanie miało kompleksowy charakter. W pierwszej kolejności należy zadbać o kwestie związane z higieną. Regularne mycie rąk, pielęgnacja okolic odbytnicy oraz częste pranie pościeli i ubrań (zwłaszcza bielizny) z całą pewnością pomogą w przeciwdziałaniu pasożytom. Drugim istotnym elementem jest codzienna dieta – warto zwiększyć podaż błonnika i probiotyków, a zrezygnować z produktów bogatych w proste cukru. Dlatego menu osób borykających się z owsicą musi być bogate w kiszonki, surowe owoce i warzywa oraz w produkty pełnoziarniste.
Jednak najlepsze rezultaty w walce z owsicą odnosi fitoterapia. Wywary, nalewki, ziołowe herbaty, suszone rośliny, oleje oraz kąpiele nasiadowe są niezwykle skutecznym sposobem na pozbycie się uciążliwych pasożytów. Specjaliści rekomendują użycie m.in. pestek dyni, czarnuszki, czosnku, wrotycza, piołunu, tymianku, rumianku, kopru włoskiego czy szałwii. Na aktualnym rynku znajduje się wiele mieszanek ziołowych, które są ukierunkowane na odrobaczenie organizmu i pozbycie się nieproszonych gości.
Bibliografia:
- Hadaś, Edward, and Monika Derda. „Pasożyty–zagrożenie nadal aktualne.” Probl Hig Epidemiol 95.1 (2014): 6-13.
- Popielska, Jolanta, and Magdalena Marczyńska. „Zarażenia pasożytnicze przewodu pokarmowego.” Standardy Medyczne/Pediatria 10 (2013): 474-479.