Infekcja pasożytami np. owsikami stanowi przyczynę dużego dyskomfortu i powoduje wiele uciążliwych objawów. Niejednokrotnie obecność pasożytów w organizmie człowieka manifestuje się w formie zmian skórnych m.in. wysypkami. Czy owsica wywołuje wysypkę? Jak ją rozpoznać i na której części ciała przeważnie występuje?

Czy owsiki powodują wysypkę?

Owsiki są pasożytami w formie drobnych białych robaków, które bytują w obrębie przewodu pokarmowego. Z jelita cienkiego przedostają się do jelita grubego. Samice owsików przechodzą następnie do końcowych fragmentów jelita, aby następnie udać się na powierzchnię skóry odbytnicy w celu złożenia jaj. Owe jaja są natomiast pokryte śluzem, który ma właściwości drażniące i wywołuje świąd. Uciążliwe uczucie świądu prowokuje osobę zarażoną do drapania okolicy odbytu, co w konsekwencji może skutkować podrażnieniem, zaczerwienieniem, a nawet realnym uszkodzeniem skóry.
Owsica może powodować wysypkę, która ma postać czerwonych plam i grudek na powierzchni skóry otaczającej odbyt. Zmiany dermalne wywoływane przez owsiki są niezwykle podobne do egzemy (AZS – atopowe zapalenie skóry). Oprócz miejsca występowania jaj wysypka może występować też na innych częściach ciała np. w obrębie zgięcia łokciowego.

Inne objawy owsicy

Świąd odbytnicy, zaczerwienienie skóry czy też wysypka to zaledwie kilka symptomów, które mogą wskazywać na obecność pasożytów. Owsiki odżywają się zawartością jelit, co oznacza, że żerują na treściach pokarmowych dostarczanych do organizmu. Z tego też powodu często powodują spadem masy ciała oraz inne symptomy wskazujące na niedobory żywieniowe np. osłabienie i utrzymujące się uczucie zmęczenia, podkrążone oczy czy bladość skóry. Ponadto owsiki stanowią przyczynę:

• bólu brzucha,
• szczękania zębami,
• obgryzania paznokci,
• problemów ze skupieniem,
• nadpobudliwości psychoruchowej,
• rozdrażnienia i pogorszonego samopoczucia,
• problemów ze snem oraz trudności z zasypianiem.

Nieleczona owsica prowadzi do szeregu powikłań w przewodzie pokarmowym np. zapalenia jelita grubego, zmian zapalnych otrzewnej, stanu zapalnego wątroby czy problemów z wyrostkiem. Ponadto u kobiet owsiki mogą przedostać się do narządów rodnych, co w konsekwencji wywoła infekcję intymną i inne przykre niedogodności np. zapalenie jajowodu czy narządów miednicy małej.

Owsica – leczenie

Najskuteczniejszym sposobem jest stosowanie leków przeciwpasożytniczych jak albendazol, mebedazol czy pyrantel. Kuracje tymi preparatami zapewniają wysoką skuteczność zwalczania owsików, ale istnieje szansa, że pojawi się konieczność ponownego leczenia np. po czasie 14 dni.
Oprócz farmakologii istotną rolę odgrywa higiena osobista. Mowa tu o:

• dokładnym myciu owoców i warzyw przed spożyciem,
• częstych kąpielach i pielęgnacji ciała, a zwłaszcza skóry odbytu,
• praniu pościeli, bielizny, ręczników i ubrań w wysokich temperaturach,
• regularnym myciu rąk m.in. przed posiłkiem, po skorzystaniu z toalety, po powrocie do domu.

Równie ważnym elementem jest dieta. W przypadku owsików poleca się zwiększyć ilość spożywanego błonnika i zarazem ograniczyć węglowodany.

Jak wykryć owsiki?

Najlepszym badaniem diagnostycznym jest test celofanowy. Polega on na naklejeniu przeźroczystej taśmy na skórę odbytnicy wczesnym rankiem, gdyż samice owsików składają jaja nocą. Oprócz tego równie wartościowym sposobem jest analiza próbki kału i badanie materiału znajdującego się pod paznokciami. Należy jednak pamiętać, że badania należy przeprowadzić wielokrotnie – jest to najskuteczniejszy sposób na wykrycie obecności pasożyta.

Bibliografia:

1. Jasonek J., Szenborn L., Kuchar E. „Praktyczne aspekty rozpoznawania i leczenia najczęstszych chorób pasożytniczych.” Family Medicine & Primary Care Review 2008, 3: 887-892.
2. Arca MJ., et al. „Clinical manifestations of appendiceal pinworms in children: an institutional experience and a review of the literature.” Pediatric Surgery International 2004, 20: 372-375.
3. https://gastroenterologia-praktyczna.pl/a1639/Najczestsze-choroby-pasozytnicze-przewodu-pokarmowego–Owsiki–owsica.html
4. https://www.dermatologia-praktyczna.pl/a3659/Zmiany-skorne-w-przebiegu-chorob-ukladu-pokarmowego.html/