Choroby pasożytnicze atakują jednakowo dzieci i dorosłych. Owsiki są przyczyną szeregu uciążliwych objawów ze strony układu pokarmowego, co powoduje utrudnienie codziennego funkcjonowania i wiele niedogodności. Nieleczona owsica może natomiast doprowadzić do poważnego zagrożenia zdrowia i życia.
Owsik ludzki – czym jest, jak wygląda i ile czasu żyje?
Enterobius vermicularis, czyli owsik ludzki jest ludzkim pasożytem należącym do nicieni. Samice osiągają długość od 9 do 12 mm, natomiast samce od 2,5 do 5 mm. Długość życia samców jest niewielka, bo umierają tuż po zaplemnieniu samic – one z kolei żyją przez około 4 tygodnie, a ich celem jest złożenie jaj. Owsiki mają białą barwę i nitkowaty kształt.
Samice są zdolne do złożenia od 8 do nawet 12 tysięcy jaj! Jaja owsików mają asymetryczną i owalną budowę, które mają wymiary 50 – 60 x 20 – 32 μm i są pokryte lepiącą wydzieliną. Z jaj powstają larwy, które w przeciągu od 4 do 8 godzin uzyskują możliwości inwazyjne. Owsiki, jak przystało na pasożyta, odżywia się substancjami odżywczymi znajdującymi się w zjedzonym przez człowieka pokarmie. Pożywką owsików są przede wszystkim węglowodany.
Cykl rozwojowy owsika ludzkiego
Owsica jest chorobą dotyczącą głównie dzieci, które mogą wpuścić pasożyta jedną z czterech dróg:
- doustną (pokarmową) – dostarczenie jaj wraz z pożywieniem (np. nieumycia rąk przed posiłkiem lub zjedzenie brudnych owoców i warzyw)
- wziewną – jaja znajdujące się w powietrzu (np. wskutek rzadkiej zmiany pościeli lub sprzątania w domu) trafiają przez układ oddechowy do organizmu
- autoinwazja – przeniesienie jaj znajdujących się pod paznokciami do ust (efekt uprzedniego drapania się w okolicach odbytu)
- reinwazja – larwa po opuszczeniu jaj wraca przez odbytnicę do jelita, co powoduje powtórzenie cyklu rozwojowego
Jajo po przedostaniu się do organizmu trafia do jelita grubego, a stamtąd do odbytnicy. Po kilku godzinach larwy są zdolne do wtórnej inwazji organizmu, co zmusza je do powrotu do jelita. Mniej więcej w ciągu 3 tygodni dojrzewają – samce dokonują zaplemnienia samic, które żyją w jelitach po około przez mniej więcej 2 miesiące. Następnie wędrują w okolice odbytnic i do przedniej części pochwy, aby złożyć jaja. Dopiero rozpoczęcie odpowiedniego postępowania jest w stanie przerwać pasożytniczą spiralę zakażenia.
Owsica – objawy
- Silnie odczuwalne osłabienie
- Infekcje okolic intymnych (u kobiet)
- Brak apetytu, ból brzucha, nudności
- Uciążliwy świąd w okolicy odbytnicy
- Niepokój psychoruchowy (np. częste obgryzanie paznokci, rozdrażnienie)
- Widoczne zmiany skórne na powierzchni odbytnicy (m.in. wypryski, zaczerwienienie)
Jak walczyć z owsicą?
Najskuteczniejszym sposobem przeciwdziałania owsikom jest zadbanie o higienę osobistą. Dziecko musi przestrzegać regularnego mycia rąk, zwłaszcza przed posiłkami i po powrocie do domu. Ponadto należy zapewnić dzieciom częste kąpiele oraz dezynfekcję ubrań, pościeli i bielizny.
Kolejną istotną kwestią jest dieta. Dziecko powinno ograniczyć spożycie produktów bogatych w proste cukry, które intensyfikują rozwój pasożytów. Wzrost podaży błonnika i probiotyków pozwoli zadbać o prawidłową kondycję mikrobioty i wzmocnić odporność. Ponadto błonnik ma korzystny wpływ na pracę jelit, a to przyczynia się do regularnego wypróżniania i oczyszczenia ustroju z owsików.
Inne naturalne sposoby na owsiki to:
- olej z czarnuszki
- spożycie czosnku
- surowe pestki dyni
- kąpiele nasiadowe (np. kora dębu, rumianek)
- herbatki i napary ziołowe (np. wrotycz, tymianek, koper włoski)
Oprócz tego poleca się stosować środki farmakologiczne np. embonian pyrantelu lub mebendazol.
Bibliografia:
- Hadaś E., Derda M. „Pasożyty–zagrożenie nadal aktualne.” Problemy Higieny i Epidemiologii 2014, 95(1): 6-13.
- Popielska J., Marczyńska M. „Zarażenia pasożytnicze przewodu pokarmowego.” Standardy Medyczne/Pediatria 2013, 10: 474-479.
- https://gastroenterologia-praktyczna.pl/a1639/Najczestsze-choroby-pasozytnicze-przewodu-pokarmowego–Owsiki–owsica.html
