Owsiki to niewielkie pasożyty bytujące w jelicie grubym, które składają jaja na powierzchni skóry odbytnicy. Jednym z głównych objawów zakażenia owsikami jest uczucie uciążliwego świądu, co w konsekwencji może doprowadzić do podrażnienia odbytu i dyskomfortu np. pieczenia czy dolegliwości bólowych. Jak należy walczyć z owsicą? Czy istnieją preparaty do zewnętrznej aplikacji, które wspomogą przeciwdziałanie występującym niedogodnościom?

Podrażniona skóra przy owsikach – co stosować?

Najskuteczniejszym sposobem przeciwdziałania owsikom jest wykorzystanie leków przeciwpasożytniczych, które są wydawane na receptę lekarską. Preparaty jak Vermox (mebendazol) czy Zentel (albendazol) są dostępne w formie doustnych tabletek. Produkt leczniczy Pyrantelum OWIX (pyrantel) występuje pod dwiema postaciami – tabletek oraz doustnej zawiesiny.

Samice owsików po opuszczeniu jelita grubego składają jaja na skórze odbytu. Jaja są pokryte śluzem, który wywołuje uczucie świądu i pieczenia. Przesadne drapanie tej okolicy może doprowadzić do podrażnienia dermalnego, trwałego uszkodzenia skóry, dolegliwości bólowych czy odparzenia. Dlatego też przed rozpoczęciem kuracji lekami działającymi systemowo można złagodzić występujące dolegliwości. Co wykorzystać?

• Maści i kremy na odparzenia, które mają na celu wspomóc regenerację skóry, zapewnić jej właściwe natłuszczenie i ograniczyć wysychanie np. Bepanthen Baby, Linomag, Alantan Plus czy Sudocrem Expert. W składzie tego typu produktów znajdują się m.in. alantoina, deksopantenol, wazelina, lanolina, wosk pszczeli, tlenek cynku czy też dodatki naturalnych olejów (np. ze słodkich migdałów).
• Inną opcją są żele protekcyjno-regenerujące, które sprawdzają się w przypadku podrażnień, odparzeń, zmian zapalnych oraz odleżyn. Preparat Prorectal zawiera w składzie m.in. kwas hialuronowy, L-argininę, prebiotyk czy witaminę E.
• U osób dorosłych, które również mogą być ofiarami owsicy, oraz przy uciążliwych dolegliwościach bólowych można zastosować doodbytnicze kremy proktologiczne, które zawierają w składzie tribenozyd i lidokainę np. Procto-Glyvenol. Preparaty te są rekomendowane m.in. przy hemoroidach, ale można je wykorzystać również przy podrażnieniach spowodowanych przez owsiki.
• Równie wartościowym preparatem może być aktywna pianka oczyszczająca Proktis-M, która jest rekomendowana po zabiegach chirurgicznych i w przypadku chorób w obrębie odbytnicy. W jej składzie zawarte są wyciągi z roślin o dobroczynnym wpływie na struktury naczyniowe np. nagietka lekarskiego czy wąkroty azjatyckiej.
• Ponadto odbyt można smarować hipoalergicznym szarym mydłem czy przemywać przygotowanymi naparami ziołowymi np. z kory dębu, kasztanowca, oczaru wirginijskiego czy krwawnika. Zioła są również wykorzystywane do leczniczych kąpieli nasiadowych, które potocznie określa się mianem nasiadówek.

Owsiki w organizmie – jak rozpoznać?

Obecność owsików powoduje dość charakterystyczne objawy. Oprócz uciążliwego świądu odbytnicy i towarzyszących mu niedogodności w formie pieczenia lub bólu występują też takie symptomy jak zgrzytanie zębami, rozdrażnienie, trudności z zasypianiem, obgryzanie paznokci, utrzymujące się uczucie zmęczenia, brak apetytu, ból brzucha czy spadek masy ciała. Do potwierdzenia obecności owsików zalecane jest wykonanie badań diagnostycznych np. laboratoryjna analiza próbki kału, test taśmy celofanowej czy sprawdzenie materiału spod paznokci. Warto jednak pamiętać, że badania należy wykonać parokrotnie, to co zwiększy prawdopodobieństwo postawienia prawidłowej diagnozy.

Bibliografia:

1. Gałęcka M., Basińska AM., Bartnicka A. „Świąd odbytu – przyczyny i diagnostyka wspomagająca leczenie.” Nowa Medycyna 2017, 4: 150-157.
2. Hadaś E., Derda M. „Pasożyty – zagrożenie nadal aktualne.” Problemy Higieny i Epidemiologii 2014, 95(1): 6-13.
3. Hadasik K., Hadasik G., Brzezińska-Wcisło L. „Świąd odbytu – etiologia i metody terapii.” Przegląd Dermatologiczny 2011, 98: 362-368.
4. Jasonek J., Szenborn L., Kuchar E. „Praktyczne aspekty rozpoznawania i leczenia najczęstszych chorób pasożytniczych.” Family Medicine & Primary Care Review 2008, 3: 887-892.