Choroby pasożytnicze u dzieci są dość popularne, szczególnie wśród maluchów uczęszczających do żłobków lub przedszkoli. Rodzice czasem zastanawiają się, czy warto profilaktycznie, raz na jakiś czas, odrobaczyć malucha, aby wyeliminować pasożyty z jego organizmu.
Spośród chorób pasożytniczych, najczęstszymi są owsica oraz lamblioza, mniej częste jest zarażenie glistą ludzką.
Owsica
Owsica spowodowana jest przez Owsika ludzkiego, niewielkiego nicienia o białej barwie i długości ok. 1,5cm. Objawem tej choroby jest silny świąd w okolicy odbytu (nasilający się wieczorem i w nocy). W kale chorego można zaobserwować wijące się owsiki.
Wg szacunków ryzyko zarażenia w przedszkolu wynosi mniej niż 10%, ale jeśli choruje domownik, to szansa, że pozostałe osoby zachorują, wynosi nawet 75%.
Z tego względu, jeśli choruje jeden domowników, leczy się całą rodzinę.
Lamblioza
Spowodowana jest przez pasożyta Gardia lamblia. Do zarażenia dochodzi w momencie kontaktu z cystami, które znajdują się w kale ludzi i zwierząt. Z tego względu, jeśli mamy w domu psy lub koty, warto je regularnie odrobaczać, aby zmniejszyć ryzyko zarażenia się ludzi od ich pupili. Objawy lambliozy są dość niespecyficzne – u chorego mogą pojawić się bóle brzucha, przewlekłe biegunki, cuchnące i tłuszczowe stolce, wzdęcia, ogólne złe samopoczucie lub nudności. U niektórych pacjentów mogą wystąpić wymioty. Powyższe objawy raczej sprawiają, że pacjent zgłasza się do lekarza, celem wykonania badań i diagnostyki. Możliwy jest również bezobjawowy (lub skąpoobjawowy) przebieg zarażenia Gardia lamblia. W tym przypadku choroba ustępuje samoistnie.
Glista ludzka
Aby zarazić się glistą ludzką, należy spożyć jaja, które wcześniej dojrzewały w wilgotnym środowisku (np. glebie) przez okres kilku tygodni. Z tego względu, zarażenie od innego chorego jest bardzo rzadkie, a maluch nie ma szans zarazić się np. w przedszkolnej toalecie. Uważać trzeba na nieumyte owoce i warzywa z plantacji, gdzie nawozi się zbiory odchodami. Takie produkty powinny być dokładnie umyte.
Objawy zarażenia, to dysfunkcje przewodu pokarmowego (utrata apetytu, biegunki/zaparcia, nudności), objawy neurologiczne (migreny, bezsenność), niedobory składników pokarmowych, częste infekcje górnych dróg oddechowych, ból gardła, ślinotok a nawet zgrzytanie zębami.
Leczenie chorób pasożytniczych
Do leczenia owsicy stosuje się pyrantel. Kuracja jest wygodna dla pacjenta, ponieważ polega na podaniu jednorazowej dawki, dostosowanej do masy ciała. Po dwóch do trzech tygodni, podanie leku należy powtórzyć. Pyrantel to lek stosunkowo bezpieczny, może jednak wywoływać działania niepożądane – takie jak nudności, biegunka, wymioty, bóle brzucha czy bezsenność.
Aby wyleczyć lambliozę, stosuje się tynidazol, metronidazol, albendazol albo inne leki przeciwpasożytnicze. Kuracja trwa kilka dni i tu również możliwe jest wystąpienie działań niepożądanych. Oprócz możliwych problemów z przewodem pokarmowym, u pacjenta mogą pojawić się zaburzenia hematologiczne albo kandydozy dróg moczowo-płciowych, które również należy leczyć farmakoterapią.
Leczenie infekcji glistą ludzką również trwa kilka dni i polega na przyjmowaniu (podobnych jak w przypadku lambliozy) produktów leczniczych.
Czy warto odrobaczać się profilaktycznie?
Podawanie jakiegokolwiek leku powinno być uzasadnione medycznie. Jeśli u pacjenta pojawiły się objawy zarażenia jednym z pasożytów, należy wdrożyć odpowiednie leczenie. Jeśli jednak nie występują objawy, bezzasadne jest profilaktyczne podawanie leków, które obarczone są ryzykiem wystąpienia działań niepożądanych. Ponadto organizm – podobnie jak w przypadku nadużywania antybiotyków – przy kolejnej próbie podania leku, może zareagować słabiej, a wtedy konieczne będzie zastosowanie silniejszych lekarstw.
Objawy chorób pasożytniczych powinny skłonić nas do wizyty w gabinecie lekarskim i wykonania badań diagnostycznych, aby dobrać leczenie ukierunkowane na danego pasożyta.
Rosnące na popularności pomysły na odrobaczanie profilaktyczne – w tym także przy użyciu naturalnych środków (np. pestki dyni) są niezgodne z medycyną opartą na dowodach (EBM) oraz mogą zaszkodzić wrażliwemu organizmowi dziecka.
Bibliografia
- ChPL Pyrantelum Medana, zawiesina
- ChPL Zentel, tabletki do rozgryzania i żucia
- ChPL Tinidazolum Polpharma, tabletki
- Najczęstsze zarażenia pasożytnicze w Polsce (https://podyplomie.pl/pediatria/12173,najczestsze-zarazenia-pasozytnicze-w-polsce)
- Zakażenia. (https://podyplomie.pl/pediatria/15281,zakazenia)
