Robaki u dziecka i dorosłych – najczęstsze pasożyty

Jeżeli mowa o białych, niewielkich robakach występujących w kale, to prawie zawsze mowa o owsiku ludzkim. To malutkie pasożyty należące do rodziny nicieni, które po zainfekowaniu ludzkiego organizmu wywołują chorobę zwaną owsicą. Choć w zdecydowanej większości przypadków dotyczą dzieci, to jednak mogą występować również u osób dorosłych. Bytują głównie w końcowych fragmentach jelita cienkiego, wyrostku robaczkowym i jelicie grubym – natomiast w odbytnicy składają swoje jaja oblepione śluzem, co przyczynia się do rozwoju stanu zapalnego i prowokuje chorego do intensywnego drapania, a to prowadzi do autoinfekcji.

Innym pasożytem w formie białych robaków występujących w kale jest glista ludzka. Choć glisty ludzkie przypominają swoim wyglądem owsiki, to jednak istnieje między nimi różnica – dorosłe osobniki glisty są zdecydowanie większe, co oznacza, że ich rozmiar może wynosić blisko 50 cm. Glista ludzka w przeciwieństwie do owsików żeruje wyłącznie w obrębie jelita cienkie. Ponadto warto też wspomnieć, że barwa glisty nie zawsze jest biała – często może przybierać żółtawy kolor.

Równie częstą chorobą pasożytniczą dziecka i dorosłych jest włosogłówczyca (trichurioza). Robaki obłe zwane włosogłówkami zdecydowanie różnią się od małych i białych owsików. Dorosłe osobniki włosogłówki mają żółty kolor oraz przybierają charakterystyczny kształt bicza.

Oprócz tego nie można zapominać o tasiemcach, jednak ich specyficzna budowa pozwala z łatwością odróżnić je od pozostałych robaków obłych.
Leczenie chorób wywołanych przez robaki obłe przeważnie bazuje na farmakoterapii (np. albendazol, mebendazol lub pyrantel), zmianie nawyków żywieniowych i zwiększonym przestrzeganiu higieny osobistej.

Jak można zarazić się robakami pasożytniczymi?

Choroby pasożytnicze rozwijają się u człowieka wskutek zakażenia drogą pokarmową. W przeważającej liczbie przypadków infekcje pasożytami następują wskutek nieprzestrzegania podstawowych zasad higieny osobistej – głównie mowa tu o niemyciu rąk po skorzystaniu z toalety lub po powrocie do domu przed planowanym posiłkiem. To właśnie dlatego najbardziej narażone na zakażenia są dzieci, które zwykle nie mają jeszcze wyrobionego nawyku regularnego mycia rąk. Co więcej, u wielu maluchów występuje odruch wkładania do buzi rozmaitych przedmiotów (np. zabawek), które mogą być siedliskiem pasożytniczych jaj.

Warto też wspomnieć, że zakażenie robakami obłymi może nastąpić wskutek spożycia niewłaściwie umytych owoców lub warzyw bądź picia wody, która może być zanieczyszczona np. z jeziora. Infekcje pasożytnicze często rozwijają się w dużych skupiskach, dlatego dziecko może przynieść chorobę ze żłobka lub szkoły.

Robaki w kale a diagnostyka – jakie badania wykonać?

Najskuteczniejszym sposobem na rozpoznanie robaków znajdujących się w kale jest laboratoryjna analiza próbki stolca. Badanie pobranego materiału pozwala potwierdzić dokładny rodzaj bytującego pasożyta. W diagnozowaniu chorób parazytologicznych duże znaczenie odgrywa obserwacja stanu pacjenta i jego objawów, które mogą być charakterystyczna dla konkretnych robaków np. osoby chorujące na owsicę przeważnie borykają się z problemem nocnego zgrzytania zębami, rozdrażnienia i problemów ze snem.

Bibliografia:

1. Własienko A., Kuchar E. „Diagnostyka, leczenie i profilaktyka najczęstszych chorób pasożytniczych u dzieci – problemy współczesnego pediatry i specjalisty medycyny rodzinnej.” Lekarz POZ 2017, 2: 154-160.
2. Hadaś E., Derda M. „Pasożyty – zagrożenie nadal aktualne.” Problemy Higieny i Epidemiologii 2014, 95(1): 6-13.
3. Jasonek J., Szenborn L., Kuchar E. „Praktyczne aspekty rozpoznawania i leczenia najczęstszych chorób pasożytniczych.” Family Medicine & Primary Care Review 2008, 3: 887-892.
4. Ołdakowska A., et al. „Wybrane choroby pasożytnicze u dzieci – rozpoznanie i leczenie.” Przewodnik Lekarza 2003, 6(11): 60-69.